Францын цэргийн жанжин Напеолеон Бонапарт Орос руу дайрсныхаа дараа “Тэдэнтэй дайтахад надад хоёр л том зовлон байсан. Нэг нь Оросын тэсгим хүйтэн өвөл, нөгөө нь цэргийн хөгжим” хэмээжээ. Үнэхээр дайны үед бөмбөр, бүрээн дуу цэргийн сүр хүчийг гурав дахин нэмэгдүүлж, дайсны сэтгэлзүйд нөлөөлөн, эр зоригийг мохоодог байсан гэдэг. Харин өнөө цагт гаднын элч төлөөлөгч ирэхэд цэргийн сүрийг үзүүлж, Төрийн дуулал эгшиглүүлэн, ёслол хүндэтгэлд ашигладаг болсон.
Орон орны цэргийн сүр хүчийг илэрхийлэн сурталчилдаг Эдинбургийн 65 дахь удаагийн наадам өнгөрсөн долдугаар сарын 27-ноос наймдугаар сарын 28-нд болж өндөрлөлөө. Тус наадамд манай орноос Зэвсэгт хүчний жанжин штабын харьяа Үлгэр жишээ үлээвэр найрал хөгжим болон Цэргийн дуу бүжгийн эрдмийн чуулгын уран бүтээлчид амжилттай оролцоод иржээ. Үлгэр жишээ үлээвэр найрал хөгжмийн концертмейстр, сургагч ахлагч Ч.Мөнх-Оргилтой ярилцав.
-Эдинбургийн цэргийн хөгжмийн наадмаас ямар олз, омогтой ирэв?
-Сарын хугацаанд олон үйл ажиллагаанд оролцож, Монгол орноо сурталчиллаа. Наадмыг 220 мянган хүн биечлэн үзэж, дэлхий даяар шууд дамжуулсан гэсэн. Зохион байгуулагчид тоглолтоо дөрвөн улирал ээлжилж буй мэт зохиомжилсон юм билээ. Манайхан тоглож байхад цас бударч, өвлийг дүрсэлсэн. Өгөгдсөн зургаан минутад хөөмий, уран нугаралт, ардын бүжигтэй хослуулан Хүннү гүрэн, Монголын байлдан дагуулал, баяр бахдлыг илэрхийлсэн тоглолт үзүүллээ. Түүхтэй цайзад, олон үзэгчийн өмнө тоглож байгаадаа сүрдэж, монгол хүн болж төрсөндөө, тэр дундаа хөг жим чин болсноороо бахархаж, омогшсон. Эндинбург руу шууд нислэг хийсэн түүхэн явдлын гэрч болсон. Энэ наадмыг олон орны продюсер ирж үздэг. ОХУ-ын Цэргийн хөгжмийн ерөнхий удирдаач, дэслэгч, генерал Валерий Халилов ирэх жилийн есдүгээр сард Улаантал байд зохион байгуулах наа дамд оролцох урилга бидэнд өгсөн. Мөн БНСУ-ын цэргийн хөг жимчдийн баг ирэх аравдугаар сарын дундуур болох наадамд урьсан.
-Эдинбургийн наадамд дахиж оролцох уу?
Энэ наадамд жил бүр цөөн хэдэн орны хөгжимчдийг шилж оруулаад, дараа жил өөрийг оруулдаг. Нэг орны хамтлаг дахиж оролцдоггүй юм билээ.
-Эдинбургийн наадамд оролцохоос гадна өөр хотуу даар аялан тоглосон гэсэн үү?
-Глассков хэмээх томоохон боомт хотод 45 мянган үзэгчтэй хөлбөмбөгийн тэмцээний завсарлагаанаар тоглолтоо сонирхуулсан. Урьд нь манай үлээвэр хөгжим ийм олон хүний өмнө гарч байгаагүй учир нэр төрийн хэрэг байлаа.
-Манай цэргийн хөгжимчид бусад орныхноос юу гаараа ялгаатай байна вэ?
-Орон бүр өөрийн үндэсний онцлогийг харуулсан. Бусад улсын хөгжимчидтэй хамтран дэлхийн алдартай зохиолыг тоглож, туршлага солилцлоо. Манай хөгжимчид ур чадвараараа эн зэрэгцэж байсан ч хөгжим, техникийн чанараар жаахан дутмаг байсан.
-Тэднээс юу сурав?
-Нэг байранд байрлаж, найз нөхөд болж, цахим хаягаа солилцсон. Энэ хугацаанд бидний англи хэлний мэдлэг сайжирлаа. Хэл сайн мэдэхгүйгээсээ болж тахианы мах авах гээд өөрийг авч, хүүхдийн усан санд орох зэрэг хөгтэй зүйл тохиолдсон. Шотланд найзаараа тэдний үндэсний хөгжим болох хөөрөгт цуур, солонгос хөгжимчнөөр үндэснийх нь лимбэ заалгасан.
-Оролцогч орнуудын дунд тэмцээн зохиосон гэсэн үү?
-Шотландын зүгээс “Америкийн шүтээн”, “X Factor” шиг авьяас шалгасан тэмцээн зохион байгуулсан. Манай нугараач, хөөмийч, морин хуурын хамтлаг амжилттай оролцож, хоёрдугаар байрт орсон.
-Та цэргийн хөгжмийг сонгосон нь учиртай байх?
-Бурхны зурсан зураг гэлтэй анхнаасаа л дурлаж орсон. Үе, үеийн цэргийн хөгжимчдийг харж, тэднээр бахархаж хүн болсон юм. 1990 онд Батлан хамгаалахын их сургуулийн Цэргийн хөгжмийн сургуулийн кларнет хөгжмийн ангийг төгсөөд 2003 оноос Үлгэр жишээ үлээвэр найрал хөгжимд ажиллаж байна.
-Цэргийн хөгжмийн хамгийн сайхан нь юу вэ?
-Тэсвэр хатуужилтай болгож, өөрийгөө ялан дийлэх ухаанд сургадаг.
-Та нар ч бас цэргүүд шиг дасгал, сургууль хийдэг үү?
-Тэгэлгүй яах вэ. Бид чинь зөвхөн хөгжмөө тоглоод суудаггүй, энхийг сахиулдаг. Өнгөрсөн жил Афганистанд Энхийг сахиулах ажиллагаанд оролцоод ирсэн. Манай байгууллагад энхийг сахиулагч 20 орчим бий.
-Танай байгууллага урын сандаа хэдэн төрийн дуулалтай вэ. Таны бодлоор хамгийн сайхан нь аль орны төрийн дуулал вэ?
-Удахгүй Бразил, Аргентин, Австралийн Элчин сайдууд айлчилна. Тэдний хөгжим удиртгал зохиол шиг ур чадвар шаардсан, уянгалаг байдаг. Манайх 140 гаруй төрийн дуулал, 1000 гаруй хөгжмийн зохиол тоглодог. Бэлдэхгүйгээр шууд тоглох болбол 30 орны төрийн дуулал манайхны цээжинд бий.
No comments:
Post a Comment